آنچه در مورد گرفتگی صدا باید بدانید
هر گونه تغییر غیر عادی صدا ، گرفتگی صدا نامیده می شود؛ صدا ممکن است خش داشته باشد، نفس آلود باشد، با زورزدن تولید شود یا بلندی و فرکانس آن تغییر کند. گرفتگی صدا مربوط به تار های صوتی حنجره است. هنگام تنفس تار های صوتی از هم فاصله دارند ولی موقع صحبت کردن یا آواز خواندن به هم می چسبند تا هوای داخل ریه ها آنها را به ارتعاش درآورد و صدا تولید شود. تورم یا توده های تار های صوتی موجب اشکال در ارتعاش آنها می شود و کیفیت صدا، بلندی یا فرکانس آن را تغییر می دهد.
علت های گرفتگی صدا چیست؟
لارنژیت حاد: شایعترین دلیل گرفتگی صدا است. لارنژیت حاد در واقع تورم تار های صوتی است که موقع سرما خوردگی، عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی یا فشار زیاد به حنجره اتفاق می افتد. این تورم سبب میشود که کیفیت صدا تغییر کند و خشن شود. این بیماری معمولا در طی چند روز به صورت خود به خود بهبود پیدا می کند و نیاز به درمان داروئی خاصی ندارد، استراحت به صدا ، نوشیدن آب فراوان و مایعات گرم و بخور دادن برای درمان لارنژیت حاد کافی است. در صورتی که موقع لارنژیت فشار زیادی به حنجره وارد شود ( صحبت زیاد ، آواز خواندن ، تدریس…) ممکن است تار های صوتی آسیب شدید و جدی ببینند. فراموش نکنید لانژیت حاد معمولا در طی چند روز بهبود می یابد بنابرین اگر گرفتگی صدا بعد از سرما خوردگی بیش از چند روز طول کشید حتما حنجره بایستی معاینه شود.
استفاده نابجا از صدا
منظور از استفاده نابجا فعالیت ها و رفتار هایی است که به حنجره و تار های صوتی فشار زیادی وارد می کند.
رفتار هایی مانند:
صحبت در محیط های شلوغ و پر سروصدا
استفاده بیش از اندازه از صدا مانند زیاد صحبت کردن
صحبت با تلفن هنگامی که گوشی بین سر و شانه قرار گرفته است
بلندی نامناسب صدا هنگام صحبت ( داد کشیدن یا پچ پچ کردن)
عدم استفاده از تقویت کننده ( بلندگو) هنگام صحبت در محیط های عمومی ، سخنرانی یا تدریس
ضایعات خوش خیم تار های صوتی
گرفتگی صدای طولانی مدت معمولا ناشی از استفاده بیش از اندازه از صدا، صحبت با صدای بلند و یا حرف زدن برای مدت طولانی است. این رفتار های میتواند موجب تولید ندول ، پولیپ و یا کیست تار های صوتی شود. ندول تار صوتی ( ندول خوانندگان) ضایعاتی شبیه پینه روی تار صوتی هستند که در نتیجه استفاده بیش از اندازه از صدا و به هم خوردن مکرر تار های صوتی به وجود می آید. پولیپ ها و کیست های تار صوتی نیز در نتیجه استفاده بیش از اندازه از صدا و فشار آوردن روی حنجره به وجود می آیند ولی گاهی بیمار سابقه خاصی از فشار آوردن روی حنجره ندارد.
خونریزی تار صوتی
گاهی به دنبال جیغ زدن، فریاد کشیدن یا سایر فعالیت هایی که به حنجره فشار وارد می کند، به صورت ناگهانی گرفتگی شدید صدا اتفاق می افتد. در این موارد به احتمال زیاد خونریزی در تار های صوتی رخ داده است. در این بیماری یکی از رگ های خونی سطح تار های صوتی پاره شده و بافت نرم طناب صوتی از خون پر میشود. این حالت یکی از اورژانس های صدا است و بیمار بایستی استراحت صوتی (سکوت) کامل داشته و به متخص حنجره مراجعه کند.
ریفلاکس مری- معده ( برگشت اسید) GERD
یکی ازعلت های احتمالی گرفتگی صدا ریفلاکس مری معده است که در آن اسید معده از طریق مری بالا آمده و تار های صوتی را تحریک می کند. سایر علائم شایع ریفلاکس عبارتند از : سوزش سر دل، برگشت غذا یا اسید به داخل دهان، نفخ شکم و ترش کردن. معمولا صدا صبح ها بد تر است و در طی روز بهتر می شود. این بیماران احساس توده ، خلط یا باقی ماندن غذا در گلو دارند و مرتب سینه صاف می کنند.
ریفلاکس حلق و حنجره LPRD
گاهی اسید از دریچه بالایی مری هم رد شده و مستقیم به ناحیه گلو، حلق و حنجره صدمه می زند. از آنجایی که ساختمان های حلق و حنجره نسبت به اسید آسیب پذیر تر از مری یا معده هستند، حتی مقدر کم اسید هم میتواند سبب آسیب جدی در این ناحیه شود. بسیاری از این بیماران علائم گوارشی مانند نفخ، ترش کردن یا سوزش سر دل ندارند و تشخیص معمولا بر اساس علائم بیمار و یافته های اندوسکوپی حنجره است.
سیگار و دخانیات
استعمال دخانیات دلیل دیگر گرفتگی صدا است. به دلیل اینکه مصرف سیگار و دخانیات علت اصلی ابتلا به سرطان حنجره است، اگر افراد سیگاری دچار گرفتگی صدا شوند بایستی بلافاصله با متخصص حنجره مشورت کنند.
بیماری های نورولوژیک (سیستم عصبی)
افرادی که بیماری های نورولوژیک دارند ( مانند پارکینسون یا سکته مغزی) ممکن است گرفتگی صدا پیدا کنند. نوع دیگر گرفتگی صدا در زمینه نورولوژیک، دیسفونی اسپاسمودیک(Spasmodic Dysphonia) است، بیماری نادری که معمولا تنها صدا را درگیر می کند ولی گاهی ممکن است روی تنفس هم تاثیر بگذارد. فلج طناب صوتی علت دیگری برای گرفتگی صدا است که گاهی به دلیل درگیری عصب حنجره در زمینه بیماریها و گاهی به دلایل ناشناخته رخ می دهد.
سایر دلایل گرفتگی صدا
آلرژی
بیماری های تیرویید
ضربه به حنجره
بیماری های جدی تر مانند سرطان حنجره نیز می تواند موجب گرفتگی صدا شود یا اولین علامت آن گرفتگی صدا باشد به همین دلیل افرادی که گرفتگی صدا طول کشیده دارند حتما بایستی به متخصص حنجره مراجعه کنند.
گرفتگی صدا چگونه درمان می شود؟
گرفتگی صدای گذرا که هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا به وجود می آید معمولا توسط پزشک عمومی، متخص داخلی یا کودکان درمان می شود. این موارد لارنژیت حاد معمولا درمان داروئی خاصی لازم ندارند و استراحت صوتی ، مصرف مایعات فراوان و بخور برای درمان آن کافی است. در مواردی که گرفتگی صدا طول می کشد، بهتر است درمان توسط تیم متخصصان انجام شود که در زمینه بیماری های حنجره و صدا کار میکنند. این تیم شامل متخصص حنجره و گفتار درمانگری است که در زمینه بیماری های صدا تجربه دارد. ندول های تار صوتی، پولیپ ها و کیست های حنجره معمولا با جراحی و بعد از آن گفتار درمانی درمان می شوند.
روش ارزیابی گرفتگی صدا چگونه است؟
معمولا متخصص گوش گلو بینی یا فوق تخصص حنجره ابتدا شرح حال کاملی در زمینه گرفتگی صدای بیمار و سلامت عمومی او می گیرد. سپس ارزیابی صدا و معاینه کامل گوش و حلق و بینی انجام می شود که شامل معاینه تار های صوتی است. برای معاینه تار های صوتی میتوان از آینه استفاده کرد ولی بررسی دقیق تر با استفاده از تلسکوپ ( از طریق دهان) یا فیبرسکوپ ( از طریق بینی) انجام میشود. معمولا معاینه تار های صوتی جهت بررسی بیشتر و مقایسه آن با معاینه های بعدی ضبط می شود. روش دیگر معاینه انجام استروبوسکوپی است که در آن حرکت تار های صوتی و موج ایجاد شده هنگام تولید صدا به صورت آهسته بررسی می شود.
در صورت بروز گرفتگی صدا چه هنگام باید به متخصص حنجره مراجعه کرد؟
اگر گرفتگی صدا بیش از ۲ یا ۳ هفته به طول بکشد به ویژه اگر فرد سیگاری است
اگر گرفتگی صدا همراه با علائم سرما خوردگی یا آنفولانزا نیست
اگر بیمار همراه با سرفه خون بالا می آورد
اگر همراه با گرفتگی صدا اشکال در بلع غذا هم وجود دارد
اگر بیمار احساس توده در گردن دارد
اگر صدا به صورت کامل از دست رفته است یا گرفتگی صدا بسیار شدید است و بیش از چند روز طول می کشد
اگر بیمار هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن احساس درد می کند
اگر بیمار همراه با گرفتگی صدا تنگی نفس هم دارد
اگر بیمار به صورت حرفه ای از صدا استفاده می کند ( مانند خوانندگان یا کسانی که تدریس می کنند) و گرفتگی صدا با زندگی کاری بیمار تداخل دارد
گرفتگی صدا چگونه درمان می شود؟
درمان گرفتگی صدا بستگی به علت آن دارد. بسیاری از علت های شایع گرفتگی صدا درمان ساده ای دارند؛ کافی است به صدا استراحت داده شود یا به آن فشار بیشتری وارد نشود. متخصص حنجره معمولا در مورد استفاده از صدا به بیمار توصیه هایی می کند، گاهی به گفتار درمان ارجاع می دهد، و زمان هایی که ضایعه روی تار های صوتی دیده میشود مانند پولیپ توصیه به جراحی می کند. به تمام بیماران اکیدا توصیه می شود که سیگار نکشند، هیچ گونه دودی استفاده نکنند و حتی در تماس با دود سیگار هم نباشند. مصرف آب فراوان و استفاده از دارو هایی که خلط را رقیق می کند کمک کننده است.
چگونه از گرفتگی صدا پیشگیری کنیم؟
آسیب شناسان گفتار و زبان ( گفتار درمانگرها) به بیماران کمک می کنند تا یکسری از رفتار های اشتباه را که موجب آسیب حنجره و گرفتگی صدا می شود ترک کنند یا تغییر دهند. به عنوان مثال بیمارانی که رفتار های آسیب رسان مانند سیگار کشیدن یا استفاده نامناسب از صدا (جیغ زدن، فریاد کشیدن) دارند از این روش درمانی سود می برند. تغییر رفتار های آسیب رسان کیفیت صدا را بهتر کرده و میتواند مشکلاتی مانند ندول های تار صوتی را درمان کند. اگر مشکل بیمار به صورت اختصاصی مرتبط به آواز خواندن باشد، مشاوره با معلم آواز برای بهبود تکنیک های خواندن می تواند کمک کننده باشد.
نکته هایی برای پیشگیری از آسیب حنجره:
اگر سیگار می کشید ترک کنید
از موادی که سبب کم آبی بدن می شوند مانند الکل و کافئین ( چای، قهوه) اجتناب کنید
در محیط های که سیگار می کشند نمانید و از تماس با دود سیگار خود داری کنید
آب فراوان بنوشید
هر موقع توانستید بخور بدهید و هوای مرطوب تنفس کنید
مراقب رژیم غذایی خود باشید، غذا های تند و ادویه دار نخورید
با صدای بلند یا به مدت طولانی صحبت نکنید
اگر نیاز دارید که با صدای بلند صحبت کنید از میکروفون استفاده کنید
اگر گرفتگی صدا دارید یا هنگام صحبت یا خواندن احساس درد می کنید، از صحبت کردن یا خواندن اجتناب کنید
\